O swoich potrzebach dotyczących bezpieczeństwa przeciwpowodziowego rozmawiali z ekspertami i pracownikami Wód Polskich przedstawiciele gmin z województw: podkarpackiego, małopolskiego, świętokrzyskiego i lubelskiego. W spotkaniach, które odbywały się pod patronatem wojewodów, wzięło udział blisko ponad 80 reprezentantów jednostek samorządu terytorialnego, objętych programem „Bezpieczna Wisła – ekologicznie w przyszłość”.
Po krakowskiej konferencji inaugurującej projekt mający na celu opracowanie dokumentu pn. „Program działań retencyjnych stanowiący element zarządzania ryzykiem powodziowym w regionie wodnym Górnej Zachodniej Wisły i Górnej Wschodniej Wisły między Krakowem a Zawichostem”, odbyły się spotkania z przedstawicielami społeczności lokalnych. Debaty w Kielcach, Krakowie oraz Rzeszowie były dla samorządowców okazją do przedstawienia potrzeb dotyczących bezpieczeństwa mieszkańców i ochrony przeciwpowodziowej, zapoznania się z przykładami możliwych zabezpieczeń przeciwpowodziowych z Polski (w tym m.in. zabezpieczeniem Odry) oraz nowoczesnymi rozwiązaniami za granicą, w postaci np. wielotorowych programów w Holandii, będących efektem współpracy wielu zainteresowanych stron.
Interesariuszy z obszarów objętych Programem zapoznano z możliwymi do wykorzystania działaniami których wspólnym mianownikiem jest racjonalne gospodarowanie wodami z poszanowaniem natury. W tej błękitno-zielonej mapie drogowej mieszczą się przede wszystkim cztery rodzaje przedsięwzięć retencyjnych: na obszarach leśnych, rolniczych, zurbanizowanych i w dolinach rzecznych. – To polemika z szeroko rozpowszechnionym stereotypem, że gromadzenie wody w celach przeciwpowodziowych oraz dla walki ze skutkami suszy odbywa się tylko w budowanych w tym celu dużych zbiornikach dla odbioru nadmiaru wód opadowych i roztopowych. W istocie chcemy zrealizować ekologiczny projekt obejmujący wiele kompleksowo uzupełniających się przedsięwzięć, którego celem jest bezpieczna Wisła na tzw. odcinku sandomierskim – mówił Radosław Radoń Dyrektor RZGW w Krakowie.
Paleta zielonych rozwiązań
Na obszarach leśnych wśród zielonych rozwiązań, oprócz systematycznych zadrzewień, podczas spotkań wskazywano także leśne bufory nadbrzeżne, odtwarzanie małych zbiorników i mokradeł oraz renaturyzację cieków w kierunku spowolnienia odpływu wód opadowych i roztopowych. Wśród potencjalnych działań w rolnictwie wskazywano, jak ważne jest zarówno utrzymywanie i odtwarzanie śródpolnych czy przydrożnych zadrzewień i pasów buforowych, jak również zachowanie lub odtwarzanie małych biorników i mokradeł oraz zmiana sposobu prowadzenia gospodarki w obrębie obszarów okresowo zalewanych, czyli tzw. paludikultura (rolnictwo bagienne) Dla terenów zurbanizowanych koniecznością jest spowolnienie spływu wód deszczowych, poprzez zastosowanie zbiorników retencyjnych (także w formie bardzo indywidualnej – beczki na deszczówkę), tworzenie zielonych dachów i miejskich parków leśnych, a także rozszczelnienie lub stosowanie przepuszczalnych nawierzchni ciągów komunikacyjnych, placów i ulic oraz inne zmiany zagospodarowania przestrzennego. Pole dla zróżnicowanych działań mogą stanowić także doliny rzeczne, które w warunkach naturalnych stanowią przestrzeń dla rozlewania się wód wezbraniowych. Obok budowy obiektów retencyjnych mówiono o tym, że powinny być odtwarzane starorzecza i mokradła, renaturyzowane koryta rzek i ich brzegi, zwiększone rozstawy wałów przeciwpowodziowych oraz budowane tzw. kanały ulgi.
Ochrona przeciwpowodziowa to konieczność
Przedstawiciele samorządów przyznawali, że ich miejscowości coraz częściej borykają się z powodziami i podtopieniami. Wskazywali, że działania ochrony przeciwpowodziowej są potrzebne, a wręcz konieczne. Zgłaszali również troskę o należyte utrzymanie już istniejących obiektów i wykorzystanie wprowadzonych wcześniej rozwiązań. Zwracano uwagę m.in. na potrzebę remontów wałów przeciwpowodziowych, oczyszczenia koryt rzek oraz istniejących zbiorników retencyjnych. Osobną grupę problemów stanowiły podnoszone przez samorządowców ograniczenia związane z realizacją działań w obszarach Natura 2000. Swoje uwagi i potrzeby interesariusze mogli i wciąż mogą zgłaszać również poprzez wypełnienie ankiety dotyczącej problematyki projektu.
Każdy może zgłosić potrzeby
Ankieta jest dostępna dla wszystkich zainteresowanych z zagrożonych terenów i każdy może zgłosić swoje sugestie i propozycje rozwiązań. Formularz dostępny jest w formie papierowej (na stronie projektu dostępna jest ankieta do wydruku) oraz online (link).
Wszystkie zgłoszone potrzeby i problemy – także te, które wynikną podczas indywidualnych spotkań z przedstawicielami JST – zostaną przeanalizowane i rozpatrzone na etapie prac nad programem działań w obszarze objętym projektem „Bezpieczna Wisła – ekologicznie w przyszłość”. Jego głównym celem jest ograniczenie potencjalnych negatywnych skutków powodzi dla życia i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej. Realizacja wybranych działań uwzględniających aspekty społeczne, środowiskowe czy infrastrukturalne, prowadzić będzie do obniżenia strat powodziowych i minimalizacji zidentyfikowanych zagrożeń.
Opracowanie programu działań zostało zaplanowane na lata 2022 – 2024. Zachęcamy do śledzenia aktualności na naszej stronie www.bezpiecznawisla.pl/
